Ruszyła kampania "Poznaj swoje prawa" poruszająca problem praw pacjentów i pacjentek LGBTI
Kampania "Poznaj swoje prawa" ruszyła 19 kwietnia 2017 roku. Jej celem jest zwrócenie uwagi na łamanie praw pacjentów i pacjentek LGBTI, czyli lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transseksualnych i interseksualnych. Organizatorem internetowej kampanii "Poznaj swoje prawa" jest Kampania Przeciw Homofobii, honorowymi patronami: Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Pacjenta, poradnikzdrowie.pl objął nad nią natomiast patronat medialny.
Kampania "Poznaj swoje prawa" ma na celu nie tylko zwrócenie uwagi na łamanie praw pacjentów i pacjentek LGBTI, ale również uświadomienie im samym, że o te prawa mogą walczyć. Bo choć łamanie praw osób LGBTI jest zjawiskiem powszechnym, statystyki tego nie odzwierciedlają - osoby heteroseksualne nie są swoich praw świadome. Jak wynika z raportu "Równe traktowanie pacjentów - osoby nieheteroseksualne w opiece zdrowotnej" z 2013 roku, w latach 2012-2013 do do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęły tylko dwie skargi dotyczące dyskryminacji ze względu na orientację seksualną.
Tymczasem warto objawy tej dyskryminacji zgłaszać - lesbijka, która usłyszała od lekarza negatywny komentarz na temat swojej orientacji i informację o możliwości jej "leczenia" zgłosiła ten fakt, a Rzecznik Praw Pacjenta wydał w tej sprawie decyzję o naruszeniu praw kobiety do godności i intymności. Z kolei Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej interweniował w sprawie pacjentki, która zgłosiła się do lekarza rodzinnego o wydanie zaświadczenia niezbędnego do przeprowadzenia procedury dla kandydatów na rodziców zastępczych. Lekarka skrytykowała tę decyzję, poinformowała kobietę, że jest przeciwniczką wychowywania dzieci przez pary jednopłciowe i skontaktowała się z powiatowym centrum rodziny, by zdyskredytować swoją pacjentkę. Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej skierował wniosek o ukaranie lekarki.
UPOWAŻNIENIA OSÓB BLISKICH przez PACJENTÓW LGBTI
- Prawo pacjenta do dokumentacji medycznej
Upoważnionym do dostępu do dokumentacji medycznej pacjenta może być każdy - nie ma znaczenia, jaka relacja łączy pacjenta z osobą upoważnioną. Upoważnienie może być wyrażone w dowolnej formie - nawet ustnej, choć praktyczniej jest posługiwać się upoważnieniem pisemnym.
-
Prawo pacjenta do informacji
Podobnie jak w przypadku dostępu do dokumentacji medycznej, upoważnionym do otrzymania informacji o stanie zdrowia może być każdy - nie tylko członek rodziny, ale również znajomy czy sąsiad, a więc tym bardziej partner - tej samej czy odmiennej płci. Jeżeli pacjent jest przytomny, pełnoletni i nie jest ubezwłasnowolniony, bez upoważnienia lekarz nie może nikogo informować o stanie jego zdrowia - nawet członków jego rodziny.
Jeżeli natomiast pacjent jest nieprzytomny lub niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji, lekarz udziela informacji osobie bliskiej pacjenta. Osobą bliską, zgodnie z ustawą o prawach pacjenta jest m. in. osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Osobą pozostającą we wspólnym pożyciu jest niewątpliwie także partner żyjący w związku nieformalnym, także tej samej płci.
- Prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta
Pacjent ma prawo do obecności osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a więc np. przy badaniu czy wykonywaniu jakiegoś zabiegu medycznego. Lekarz lub pielęgniarka może jednak odmówić obecności osoby bliskiej w przypadku zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta - odmowa powinna być odnotowana w dokumentacji medycznej.
- Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
Pacjent ma także prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami - ma także prawo do odmowy takiego kontaktu.
- Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badań czy zabiegu medycznego i do odmowy takiej zgody. Gdy porozumienie się z pacjentem jest niemożliwe (jest nieprzytomny), zgodę wyraża sąd opiekuńczy, a w sytuacji poważnego zagrożenia utraty zdrowia lub życia, lekarz może działać bez takiej zgody. Przepisy nie przewidują żadnej sytuacji, w której zgodę na badanie czy leczenie wyrażałby członek rodziny pacjenta.
Osoby LGBTI są narażone na dyskryminację codziennie
- Z badań przeprowadzonych przez Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że prawa pacjentek i pacjentów LGBT naruszane są poprzez: niestosowne, obraźliwe, a nawet wulgarne komentarze odnoszące się do orientacji seksualnej pacjenta, utożsamianie homoseksualności z chorobą i pedofilią, uzależnienie dalszego leczenia od testu na obecność wirusa HIV, w skrajnych przypadkach - odmowę leczenia czy nawet skierowania na badania i ujawnianie orientacji seksualnej pacjenta bez jego zgody i wiedzy – mówi adwokat Anna Mazurczak z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.
Odzwierciedlają to grafiki kampanii "Poznaj swoje prawa", na których czytamy m.in. że Kasia, która jest lesbijką, dowiedziała się od ginekologa, że "najlepszym lekiem na jej dolegliwość będzie stosunek z prawdziwym mężczyzną", a Dominika – osoba interpłciowa usłyszała z ust lekarza "Czy to chłop, czy to baba?".
– Wszystkie cytaty użyte na grafikach są prawdziwe – pochodzą z badań oraz informacji zgłaszanych Kampanii Przeciw Homofobii – mówi ekspert ds. zdrowia KPH, Marcin Rodzinka i dodaje: – Kampania "Poznaj swoje prawa" ma na celu uświadomić osobom LGBTI, że personel medyczny nie ma prawa w taki sposób się do nich zwracać i że istnieją narzędzia w postaci skarg, z których w takich sytuacjach można, a wręcz należy korzystać.
Bohaterami i bohaterkami kampanii "Poznaj swoje prawa" są Marek, Tomek, Dominika i Ania – osoby LGBTI, które doświadczyły dyskryminacji ze strony personelu medycznego z uwagi na swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową.
– Za pośrednictwem grafik umieszczanych na stronach www i aplikacjach adresowanych do osób LGBTI, chcemy szerzyć wiedzę w zakresie praw przysługujących pacjentom i pacjentkom LGBTI - mówi Marcin Rodzinka.
Kampania składa się z dwóch elementów – zestawu grafik, na których przedstawiono problemy, z jakimi spotykają się osoby LGBTI w gabinetach lekarskich oraz broszury "Prawa pacjenta LGBTI".
W broszurze dostępnej od 18 kwietnia na stronie www.kph.org.pl w przystępny sposób opisane zostały prawa przysługujące pacjentom i pacjentkom LGBTI oraz wskazówki dotyczące tego jak i gdzie należy zgłaszać przypadki łamania tychże praw.
Jeśli jesteś osobą LGBTI i doświadczyłeś lub doświadczyłaś z tego powodu dyskryminacji jako pacjent/pacjentka, możesz wypełnić specjalny formularz, a następnie wysłać go do Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Pacjenta lub Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Okręgowej Izby Lekarskiej. Formularz możesz pobrać w formacie pdf pod tym linkiem.
Porady eksperta
Podcasty
Playlisty tematyczne
