Lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) - kim jest, kwalifikacje, badania

2019-12-19 10:11

Na podstawową opiekę zdrowotną (POZ) składa się praca pediatrów, lekarzy rodzinnych, specjalistów chorób wewnętrznych. Lekarze POZ mają opiekować się pacjentami w podstawowym zakresie - wypisywania recept, kierowania do specjalistów. Kim są lekarze POZ i jakie mają uprawnienia?

Lekarz rodzinny czyli urzędnik od recept
Autor: Shutterstock Kim jest lekarz rodzinny? Jakie są uprawnienia lekarza rodzinnego?

Spis treści

  1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej – definicja w przepisach ustawy z dnia 27 października 2017 r. o POZ
  2. Lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) - uprawnienia

Lekarz POZ może być specjalistą chorób wewnętrznych, specjalistą medycyny rodzinnej (lekarz rodzinny), pediatrą lub lekarzem bez specjalizacji, ale z długim stażem pracy.

Wykształcenie lekarza określa jego specjalizacja - np. lekarz medycyny rodzinnej czy internista. Z kolei lekarz podstawowej opieki zdrowotnej - lekarz POZ to określenie funkcji, jaką pełni lekarz. Lekarzem POZ mogą być: lekarz medycyny rodzinnej, internista, pediatra, także lekarz bez specjalizacji, mający uprawnienia do pracy w POZ.

Lekarz pierwszego kontaktu to po prostu lekarz, który jako pierwszy ma kontakt z pacjentem.

Gdy młody lekarz po uzyskaniu specjalizacji, np. z chorób wewnętrznych, zatrudni się w szpitalu, będzie miał niemal nieograniczoną możliwość zlecania badań diagnostycznych. Gdy ten sam lekarz podejmie pracę w przychodni POZ, takich możliwości już nie ma. Opis badań dopuszczalnych w ramach POZ znajdziecie na końcu artykułu.

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej – definicja w przepisach ustawy z dnia 27 października 2017 r. o POZ

Lekarzem POZ jest lekarz, który:

1) posiada tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej albo2) odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej, albo3) posiada specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, albo4) posiada specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii, pod warunkiem ukończenia kursu w dziedzinie medycyny rodzinnej.

Z lekarzem Narodowy Fundusz Zdrowia musiał zawrzeć umowę o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarzem POZ jest też lekarz, który wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Posiadanie statusu lekarza POZ przez osoby o wskazanych powyżej kompetencjach nie jest obwarowane spełnianiem jakichkolwiek dodatkowych warunków.

Lekarzem POZ jest w rozumieniu Ustawy bezwarunkowo lekarz, który:

1) posiada tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej albo2) odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej, albo3) posiada specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, albo4) korzysta z tzw. praw nabytych tj. przed 29 września 2007 r.5) posiada specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii, pod warunkiem ukończenia kursu w dziedzinie medycyny rodzinnej albo6) posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, który będzie udzielał świadczeń opieki zdrowotnej przed 31 grudnia 2024 r. – pod warunkiem ukończenia kursu z medycyny rodzinnej albo7) posiada specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, który będzie udzielał świadczeń opieki zdrowotnej przed 31 grudnia 2024 r. – pod warunkiem ukończenia kursu z medycyny rodzinnej.

Lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) - uprawnienia

Świadczenia lekarza POZ obejmują:

  • profilaktykę chorób, w tym badania i porady w ramach profilaktyki wieku rozwojowego oraz szczepienia ochronne,
  • świadczenia profilaktyki chorób układu krążenia,
  • udzielanie porad w leczeniu schorzeń, w tym zapewnienie diagnostyki laboratoryjnej oraz obrazowej i nieobrazowej (EKG, RTG, USG) zgodnie z obowiązującym wykazem,
  • wykonywanie zabiegów w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta,
  • orzekanie o stanie zdrowia,
  • inne świadczenia wynikające z potrzeb populacji objętej opieką, w tym: kierowanie do poradni specjalistycznych i na leczenie szpitalne, kierowanie na rehabilitację i leczenie uzdrowiskowe, kwalifikowanie doświadczeń transportu sanitarnego w POZ i wystawianie zleceń przewozów, wystawianie zleceń na realizację świadczeń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki POZ, wystawianie zaświadczeń dotyczących stanu zdrowia pacjenta.

Należy także wspomnieć, jakie badania może wykonać pacjent w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Badania hematologiczne:

  • morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi,
  • morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi,
  • retykulocyty,
  • odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).

Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi:

Badania moczu:

  • ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu,
  • ilościowe oznaczanie białka,
  • ilościowe oznaczanie glukozy,
  • ilościowe oznaczanie wapnia,
  • ilościowe oznaczanie amylazy.

Badania kału:

Badania układu krzepnięcia:

Badania mikrobiologiczne:

Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku

Badanie ultrasonograficzne (USG):

Spirometria

Zdjęcia radiologiczne:

  • zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej,
  • zdjęcia kostne – w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy w projekcji AP i bocznej:                                            
  • zdjęcie czaszki,
  • zdjęcie zatok,
  • zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.

Poza badaniami wymienionymi powyżej, lekarz POZ może kierować pacjentów także na finansowane przez Fundusz badania endoskopowe: gastroskopię i kolonoskopię.