Chroniczne zmęczenie - sprawdź, co może ci dolegać
Wciąż jesteś znużona, senna, masz mało energii? Być może to wina przepracowania. Ale chroniczne zmęczenie może być też objawem poważnej choroby. Brak apetytu, osłabienie i właśnie przewlekłe zmęczenie to jedna z oznak wirusowego zapalenia wątroby typu C, cukrzycy, anemii a także niewydolności nerek. Dlatego bądź czujna! Dowiedz się, jakie choroby objawiają się chronicznym zmęczeniem.
Spis treści
- Chroniczne zmęczenie: kłopoty z tarczycą
- Chroniczne zmęczenie: zespół przewlekłego zmęczenia
- Chroniczne zmęczenie: wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)
- Chroniczne zmęczenie: hipotonia (niedociśnienie)
- Chroniczne zmęczenie: niewydolność nerek
- Chroniczne zmęczenie: cukrzyca
- Chroniczne zmęczenie: anemia
Chroniczne zmęczenie zwykle przypisujemy przepracowaniu i zestresowaniu lub zmianom pór roku. To faktycznie częste powody złego samopoczucia, ale ciągłe zmęczenie może być też objawem choroby, którą trzeba zdiagnozować i leczyć.
Chroniczne zmęczenie: kłopoty z tarczycą
Tarczyca wydziela hormony, które sterują ważnymi procesami chemicznymi w organizmie, zapewniając właściwą pracę wszystkich narządów wewnętrznych. Ale gdy równowaga hormonalna zostaje zaburzona, dochodzi do nadprodukcji hormonów tarczycy - to nadczynność tarczycy lub ich niedoboru - to niedoczynność tarczycy. Mimo że są to dwie różne choroby, jeden objaw jest wspólny: uczucie zmęczenia.
W nadczynności tarczycy pojawia się też bezsenność, nerwowość, zaburzenia rytmu serca. Chudniesz mimo większego apetytu. Męczą cię biegunki, masz zaburzenia cyklu miesiączkowego. Ciągle jest ci gorąco, pocisz się, odczuwasz duszności.
W niedoczynności tarczycy zaś metabolizm zwalnia, więc mimo braku apetytu zaczynasz przybierać na wadze. Jesteś też ciągle ospała, nie możesz się skupić na wykonywanej pracy. Skóra staje się sucha, łuszcząca. Pojawiają się zaburzenia miesiączkowania.
Rady dla ciebie: Wybierz się do internisty – skieruje cię na konsultację do endokrynologa. Konieczne będzie badanie krwi z oznaczeniem poziomu hormonów tarczycy: FT3 i FT4 (T3 i T4) oraz TSH – hormonu przysadki.
Chroniczne zmęczenie: zespół przewlekłego zmęczenia
Zespół przewlekłego zmęczenia najczęściej dotyka aktywne, młode kobiety żyjące w ciągłym napięciu. Najważniejszym objawem ZPZ jest uczucie przemęczenia, które trwa co najmniej pół roku i nie można go powiązać z wysiłkiem ani żadną chorobą.
Występują też kłopoty z pamięcią i koncentracją, bóle głowy, bóle mięśni i stawów oraz ból gardła, zaburzenia snu. Często czujesz kołatanie serca. Masz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, wzdęcia.
Rady dla ciebie: Aby zmniejszyć dolegliwości, postaraj się uregulować tryb życia: jadaj zdrowe posiłki o stałych porach, śpij co najmniej 8 godzin na dobę, nie zabieraj pracy do domu – niech to będzie twoja oaza spokoju i wyciszenia.
Codziennie znajdź czas na ćwiczenia, np. spacer, jogę lub tai-chi. Staraj się wypoczywać aktywnie i absolutnie nie rezygnuj z urlopów – są niezbędne dla utrzymania równowagi psychicznej. Korzystna może okazać się także psychoterapia. Do lekarza pierwszego kontaktu wybierz się po skierowanie na podstawowe badania – sprawdzisz stan swojego zdrowia.
Poznaj przyczyny chronicznego zmęczenia!
Chroniczne zmęczenie: wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C)
Choroba ta wywoływana jest przez wirus żółtaczki – HCV, który przenosi się podczas bezpośredniego kontaktu z zakażoną krwią (np. w czasie transfuzji krwi, zabiegów operacyjnych, wycinania znamion, robienia tatuażu, a nawet manikiuru i pedikiuru w niehigienicznych warunkach) i w ukryciu uszkadza komórki wątroby.
Często objawem wirusowego zapalenia wątroby (WZW C) jest osłabienie, brak apetytu, mdłości, wymioty. Nie możesz skupić się na wykonywanych czynnościach, bolą cię stawy i mięśnie, miewasz stany podgorączkowe. Pojawia się również zażółcenie skóry i białek oczu.
Rady dla ciebie: Koniecznie idź do lekarza – zleci test na obecność przeciwciał anty-HCV. W razie rozpoznania choroby podejmie leczenie.
Chroniczne zmęczenie: hipotonia (niedociśnienie)
Osoby z niskim ciśnieniem krwi (poniżej 90/60 mm Hg) mają zwykle mało elastyczne ściany tętnic. Krew płynie przez nie wolniej i pod mniejszym ciśnieniem, dlatego tkanki organizmu są gorzej zaopatrzone w tlen. W rezultacie pojawiają się różne dolegliwości.
Hipotonia sprawia, że odczuwasz zmęczenie i osłabienie, i to nie tylko przy zmianie pogody. Masz zaburzenia snu i wstajesz zmęczona. Nie możesz się skoncentrować, miewasz zawroty głowy i mroczki przed oczami. Ciągle marzną ci ręce i stopy. Zdarzają ci się omdlenia, zwłaszcza gdy dłużej stoisz.
Rady dla ciebie: Skonsultuj się z lekarzem – prócz wielokrotnych pomiarów ciśnienia może zlecić dodatkowe badania (m.in. morfologię, analizę moczu, EKG), by przekonać się, jaka jest przyczyna hipotonii. Ponadto pij ok. 2,5 litra płynów dziennie (to zwiększa objętość krwi, a tym samym ciśnienie). Jedz częściej niewielkie porcje (przejadanie się sprzyja obniżeniu ciśnienia), dosalaj potrawy.
Zacznij regularnie pływać, uprawiać aerobik, jogging lub jeździć na rowerze – te sporty uelastyczniają naczynia krwionośne nóg. Sporo wypoczywaj, śpij na wysokiej poduszce (zapobiegniesz porannej hipotonii).
Aby pobudzić krążenie, rób chłodno-ciepły masaż wodny pod prysznicem. W sytuacjach awaryjnych możesz wypić filiżankę kawy, colę lub napój energetyzujący – zawierają pobudzającą kofeinę.
Chroniczne zmęczenie: niewydolność nerek
Jeśli nerki niedostatecznie oczyszczają krew z substancji powstających w procesie przemiany materii, toksyny gromadzą się w organizmie i zakłócają pracę wielu narządów. Niewydolność nerek rzutuje na twoje samopoczucie: czujesz się zmęczona i osłabiona, jesteś ociężała, drażliwa, nie możesz się skoncentrować na wykonywanej pracy.
Nie masz apetytu, chudniesz, miewasz nudności, wymioty. Ręce stają się opuchnięte, często drętwieją. Utrzymuje się również obrzęk twarzy i stóp. Ponadto często boli cię głowa, a skóra łuszczy się i swędzi.
Rady dla ciebie: Wybierz się do lekarza pierwszego kontaktu – zleci badanie moczu na obecność białka, a ponadto oznaczenie poziomu mocznika i kreatyniny, a także elektrolitów (sodu i potasu) we krwi.
Chroniczne zmęczenie: cukrzyca
Cukrzyca, zarówno cukrzyca typu 1 (insulinozależna), jak i cukrzyca typu 2 (insulinoniezależna) sprawia, że we krwi znajduje się za dużo glukozy. To wina braku lub niedostatecznej ilości insuliny, która transportuje glukozę z krwi do komórek.
Jeśli komórki zostają pozbawione źródła energii, nie mogą prawidłowo funkcjonować. W efekcie jesteś zmęczona, senna. Ciągle chce ci się pić, często oddajesz mocz, masz spory apetyt, a mimo to tracisz na wadze.
Poza tym skóra staje się sucha i swędzi, a rany goją się wolniej, masz też skłonność do infekcji skórnych, zwłaszcza grzybic. Krwawią ci również dziąsła, w nocy dokuczają skurcze łydek, masz problemy ze wzrokiem, a oddech może mieć zapach acetonu. Często łapiesz grzybicze i bakteryjne infekcje pochwy.
Rady dla ciebie: Koniecznie idź do lekarza po skierowanie na oznaczenie poziomu glukozy we krwi i analizę moczu. Jeśli wyniki nie będą w normie, lekarz rozpocznie leczenie. Zadbaj też o prawidłową wagę ciała, bo cukrzycy sprzyja nadwaga. Unikaj produktów, które szybko podnoszą poziom glukozy we krwi (m.in. słodycze, biały chleb, banany). Regularnie uprawiaj sport, bo obniża stężenie cukru we krwi.
Chroniczne zmęczenie: anemia
Anemia spowodowana jest m.in. niedoborem żelaza – pierwiastka niezbędnego do produkcji czerwonych krwinek (erytrocytów). Gdy zaczyna go brakować, zmniejsza się liczba erytrocytów lub zawartej w nich hemoglobiny (czerwonego barwnika krwi), która dostarcza tlen do komórek organizmu. W rezultacie różne narządy wewnętrzne są niedotlenione i gorzej pracują.
Jesteś stale zmęczona, senna, nie możesz się skoncentrować. Dokuczają ci bóle i zawroty głowy, szumy w uszach. Możesz też odczuwać mdłości lub tracisz apetyt. Łatwo łapiesz infekcje. Cierpi też twoja uroda: skóra staje się blada, pękają kąciki ust, rozdwajają się paznokcie, wypadają włosy.
Rady dla ciebie: Wybierz się do internisty – zleci morfologię krwi (określa m.in. liczbę erytrocytów i poziom hemoglobiny) i oznaczenie poziomu żelaza w surowicy. Wyniki potwierdzą lub wykluczą anemię. Jedz też produkty bogate w żelazo, m.in. czerwone mięso, ryby, żółtka jaj, wątróbkę, pełnoziarnisty chleb, grube kasze, sałatę, natkę.
Żelazo zawarte w produktach pochodzenia zwierzęcego jest lepiej wykorzystywane przez organizm, dobrze też łączyć je z witaminą C ułatwiającą jego wchłanianie. Pod kontrolą lekarza możesz także przyjmować preparaty z żelazem.
Czytaj też:
- Cienie pod oczami objawem choroby? Na jakie choroby wskazują sińce pod oczami?
- Apatia: czym jest? Przyczyny, objawy i leczenie apatii
- Osłabienie organizmu - przyczyny
miesięcznik "Zdrowie"
Porady eksperta
