Hormon LH: lutropina, hormon luteinizujący

LH to jeden z hormonów gonadotropowych, w mianownictwie medycznym określany mianem lutropiny albo hormonu luteinizującego. Badanie oceniające stężenie tego związku w surowicy krwi jest składową procesu diagnostycznego niepłodności i wykonuje się je zarówno w populacji kobiet jak i mężczyzn.

Hormon luteinizujący (LH, lutropina) to hormon, którego stężenie w organizmie nie jest stałe, zmienia się nie tylko z wiekiem, ale także w trakcie trwania cyklu menstruacyjnego. Szczyt wydzielania LH przypada na okres owulacji, w związku z tym oznaczenie tego hormonu może być doskonałym narzędziem do monitorowania owulacji. Znaczenie LH sprowadza się nie tylko do niepłodności, ale także szerszej diagnostyki w kierunku takich chorób jak niedoczynność przysadki, gruczolak przysadki czy niedoczynność gonad.

Spis treści

1. Hormon luteinizujący (LH, lutropina) - co to jest?
2. Wskazania do badania stężenia hormonu LH
3. Jaki jest prawidłowy poziom hormonu LH?
4. Co może wpływać na poziom hormonu LH?

Hormon luteinizujący (LH, lutropina) - co to jest?

Wydzielanie hormonu LH zależy od stymulacji gonadoliberyny (GnRH), czyli nadrzędnego hormonu produkowanego w podwzgórzu. Hormon luteinizujący zbudowany jest z dwóch podjednostek oraz części glikoproteinowej.

Najwyższe stężenie LH przypada na czas owulacji u kobiet i bierze udział w powstaniu ciałka żółtego, a także podtrzymuje jego funkcję wydzielniczą. Natomiast u mężczyzn LH pobudza syntezę testosteronu w jądrach.

Wskazania do badania stężenia hormonu LH

Badanie stężenia hormonu luteinizującego najczęściej w przypadku podejrzenia takich chorób jak:

• niepłodność kobiet i mężczyzn
• zaburzenia miesiączkowania o nieznanej etiologii, w którego domniema się o podłożu endokrynologicznym pod postacią chorób gruczołu tarczowego, nadnerczy czy guzów jajnika
• schorzenia przysadki, np. gruczolaki
• choroby gonad jąder i jajników
• wyznaczenie terminu owulacji
• potwierdzenie wieku menopauzalnego
• diagnostyka opóźnionego lub zbyt wczesnego dojrzewania

Jaki jest prawidłowy poziom hormonu LH?

Poziom LH nie jest stały, zmienia się nie tylko w trakcie trwania cyklu menstruacyjnego, lecz także z wiekiem. Najwyższe stężenie obserwuje się w dniu przypadającym na owulację, potem stężenie gwałtownie spada.

Stały wysoki poziom może być tożsamy z okresem menopauzy i wynika z wygasania czynności jajników.

Prawidłowy poziom LH jest zatem różny, na różnym etapie życia bądź cyklu:

• faza folikularna 1,4 - 9,6 mlU/ml;
• owulacja 2,3 - 21 mlU/ml;
• po menopauzie 42 - 188 mlU/ml.

Poziom LH u mężczyzn znajduje się w zakresie 1,5 - 9,2 mlU/ml.

Co może wpływać na poziom hormonu LH?

U mężczyzn dużą rolę w stężeniu hormonu LH odgrywa testosteron, a ich wzajemna korelacja opiera się na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego. Spadek testosteronu ma swoje odzwierciedlenie we wzrastającym stężeniu LH. Identyczny mechanizm, ale z udziałem estradiolu występuje u kobiet.

Niektóre leki także mogą zaburzać syntezę hormonu. Przykładem są leki stosowane w napadach drgawkowych.

Wysoki poziom może wiązać się z rozrostami nowotworowymi przysadki, pod postacią gruczolaków. Z kolei niski poziom LH to wyraz niewydolności przysadki mózgowej lub podwzgórza.

Czytaj też:

• Hormony żeńskie: estrogeny, progesteron, androgeny, prolaktyna, hormony tarczycy
• Układ hormonalny - budowa i funkcje