Rwa udowa: przyczyny, objawy, leczenie

Rwa udowa to zwykle ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa promieniujący do przedniej części uda, ale także do pośladków i łydki. Jest to schorzenie, które powstaje na skutek stanu zapalnego rozwijającego się w kręgosłupie lub innych zmian w jego obrębie. Jak jeszcze objawia się rwa udowa i jak ją leczyć?

Spis treści

1. Objawy rwy udowej
2. Rwa udowa: przyczyny
3. Leczenie rwy udowej

Rwa udowa to schorzenie zaliczane do zespołów korzeniowych, tzw. "korzonków". Wśród nich, poza rwą udową, wyróżniamy także rwę kulszową i rwę ramienną. Rwa udowa powstaje w następstwie zmian degeneracyjnych lub zapalnych w kręgosłupie. Mówiąc bardziej naukowo, spowodowana jest drażnieniem włókien korzeni nerwowych L2, L3 i L4 wchodzących w skład nerwu udowego, który odpowiedzialny jest za czucie w przedniej części uda oraz przyśrodkowej części łydki i stopy. W zależności od stopnia tych zmian, rwa może mieć różne nasilenie.

Objawy rwy udowej

• ból (o różnym stopniu nasilenia), rwący, palący, neuropatyczny, zaczynający się w odcinku lędźwiowym i krzyżowym kręgosłupa, biegnący przez przód nogi, wewnętrzną część łydki, aż do stopy; dolegliwość może nasilać się przy kichaniu, kaszlu, podczas śmiania się
• niedowłady
• parestezje (mrowienie, drętwienie)
• zaburzenia czucia
• przykurczenia mięśni
• uczucie bólu uda podczas biernego zginania nogi w kolanie u pacjenta leżącego na brzuchu (tzw. objaw Mackiewicza)

W konsekwencji tego bólu chory czasem ma spore trudności w poruszaniu się i przyjmowaniu niektórych pozycji. Rwa udowa może mieć charakter ostry i wtedy w ciągu kilku tygodni (3-12) udaje się ją wyleczyć, lub może przejść w stan przewlekły. W tym przypadku do uporczywego bólu dochodzą przykurcze mięśni, a z czasem mogą pojawić się trwałe zaburzenia postawy ciała i chodu.

Rwa udowa: przyczyny

Ogólnie, wszystkie schorzenia wchodzące w skład zespołów korzeniowych, mogą być wywołane którymś, lub kilkoma jednocześnie, z poniższych czynników:

• niewystarczająca aktywność fizyczna
• nieprawidłowa aktywność fizyczna – źle dobrane ćwiczenia, w wyniku których dochodzi do uszkodzenia mięśni przykręgosłupowych, wiązadeł stawowych
• uszkodzenie krążka międzykręgowego – dysku – może to powodować ucisk na nerwy
• uszkodzenie nerwu udowego – w wyniku np. złamania miednicy, guza miednicy, krwawienia zaotrzewnowego, cukrzycy
• tzw. siedzący tryb życia
• duża nadwaga, otyłość – prowadzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie, które zwężają otwory międzykręgowe, a to z kolei powoduje, że stają się one zbyt ciasne dla przebiegających w nich korzonków nerwowych.
• miejscowy stan zapalny
• przeziębienie, wychłodzenie ("przewiało mnie") odcinka lędźwiowego kręgosłupa – w wyniku wychłodzenia powstaje natychmiastowe przykurczenie mięśni przykręgosłupowych
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) lub choroba zwyrodnieniowa
• choroby zakaźne

Leczenie rwy udowej

Pojawienie się charakterystycznego, opisanego wyżej, bólu, wymaga niezwłocznej konsultacji specjalisty – lekarza rodzinnego, ortopedy, neurologa lub fizjoterapeuty. Aby postawić diagnozę lekarz może zlecić wykonanie rezonansu magnetycznego. To obrazowe badanie najlepiej pokaże rozmiar i zasięg zmian powstałych w obrębie kręgosłupa i korzeni nerwowych. Na podstawie rezonansu można dobrać odpowiednie leczenie. Czasem wykorzystuje się także elektromiografię (EMG) oraz badanie przewodnictwa nerwowego.

Niestety, jeśli raz przydarzył nam się atak rwy udowej, trzeba wziąć pod uwagę to, że może on nawracać, gdyż rwa zwykle jest wynikiem naszych nawyków życiowych. By temu zapobiec, trzeba wdrożyć pewne zmiany w trybie życia.

Przeważnie w leczeniu rwy udowej stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające napięcie mięśni, a także – w cięższych przypadkach – sterydy. Zaleca się także odciążenie kręgosłupa. Pewną ulgę przynosi podciągnięcie kolana do brzucha. Gdy najostrzejsza faza rwy minie, można zacząć rehabilitację. Czasem pacjenci domyślają się przyczyny swojego bólu i omijają lekarza, od razu kierując się do doświadczonego fizjoterapeuty, który, nawet bez żadnych badań, potrafi pomóc za pomocą masażu i odpowiednich ćwiczeń.

W gabinecie fizykoterapii, poza masażem, stosuje się zabiegi wykorzystujące ciepło, zimno (krioterapia), falę uderzeniową, magnetoterapię, laser. Najważniejsze są jednak ćwiczenia fizyczne, ponieważ wzmacniają gorset mięśniowy tułowia. Pacjent musi nauczyć się ich i samodzielnie wykonywać je w domu, nawet później, gdy atak rwy już minie. W leczeniu rwy udowej dobre efekty przynosi tez kinesiotaping. W najcięższych przypadkach, gdy doszło do uszkodzenia nerwów, niezbędny jest zabieg chirurgiczny.