Zapalenie stawów - przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

Zapalenie stawów to grupa chorób, w przebiegu których dochodzi do uszkodzenia, zniekształcenia i ograniczenia ruchomości stawów. Dają one charakterystyczne objawy, takie jak ból, obrzęk i sztywność stawów. W większości przypadków mają podobne przyczyny i sposób leczenia. Istnieje ponad 100 rodzajów zapalenia stawów, jednak najczęściej rozpoznaje się kilka z nich. Sprawdź, jakie są rodzaje zapalenia stawów.

Zapalenie stawów to grupa chorób, w przebiegu których dochodzi do stanu zapalnego chrząstki stawowej, a w konsekwencji do jej uszkodzenia, zniekształcenia i ograniczenia ruchomości. Charakterystycznymi objawami zapalenia stawów są ból, obrzęk i sztywność (zwłaszcza poranna) stawów, a także poszerzenie ich obrysów. Skóra nad chorym stawem zwykle jest zaczerwieniona, ale może być nieco cieplejsza. Poza tym w przebiegu zapalenia stawów może dojść do zajęcia także innych narządów. Istnieje ponad 100 rodzajów zapalenia stawów, jednak najczęściej występuje tylko kilka typów. Ich przyczyny nie są do końca poznane. Przypuszcza się, że większość z nich to choroby autoimmunologiczne, czyli takie, które są wynikiem autoagresji organizmu.

1. Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoartroza)

Choroba zwyrodnieniowa stawów należy do grupy 10 chorób powodujących najcięższe kalectwo na świecie. Wg The Arthritis Foundation, choroba zwyrodnieniowa stawów jest najpopularniejszym typem zapalenia stawów. Tylko w Stanach Zjednoczonych zmaga się z nią 27 milionów osób. W Polsce jest to 8 milionów pacjentów. Przyczyną choroby zwyrodnieniowej stawów jest zaburzenie jakości i ilości chrząstki stawowej. Jej pierwsze objawy pojawiają się zwykle pomiędzy 40. a 60. rokiem życia.

2. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)

Drugi najpopularniejszy rodzaj zapalenia stawów. Wg The Arthritis Foundation, z reumatoidalnym zapaleniem stawów zmaga się 1.3 miliona dorosłych. Można przyjąć, że w Polsce ok 200 tys. osób choruje na RZS. Choroba pojawia się pomiędzy 40. a 55. rokiem życia, znacznie częściej u kobiet. Przyczyny choroby nie są znane. Przypuszcza się, że jest wynikiem autoagresji organizmu. Nie bez znaczenia się także czynniki genetyczne. Poza typowymi obajwami zapalenia stawów pojawia się jeszcze jeden -  nad stawami, najczęściej w okolicach łokci, mogą pojawić się guzki podskórne, tzw. guzki reumatoidalne.

3. Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

To zapalenia stawów, które pojawia się przed 16. rokiem życia i utrzymując się przez 6 tygodni i dłużej. Jest uważane za najczęstszą z zapalnych chorób reumatycznych wieku rozwojowego. W przypadku MIZS dochodzi do uszkodzeń nie tylko stawów, lecz także kości, mięśni, skóry, ścięgien, ale także oczu, naczyń, płuc, serca, przewodu pokarmowego. Może dojść do zaburzeń wzrastania całego organizmu, czyli niskorosłości, jak również do zahamowania  lub przyspieszania wzrastania poszczególnych kości.

4. Spondyloartropatie (SpA)

Spondyloartropatie to zapalenia stawów z zajęciem stawów kręgosłupa, których charakterystycznym objawem są bóle kręgosłupa/ pleców. Ból ten może pojawiać się nocy (z poprawą po wstaniu z łóżka) lub w ciągu dnia (poprawa po ćwiczeniach). Charakterystyczny jest brak poprawy po odpoczynku. Choroba najczęściej pojawia się po 40. roku życia.

Do spondyloartropatii zalicza się:

• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)
• łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS)
• reaktywne zapalenie stawów
• zapalenie stawów towarzyszące zapalnym nieswoistym chorobom jelit – chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejącemu zapaleniu jelita grubego

5. Toczeń rumieniowaty układowy

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) jest układową zapalną chorobą tkanki łącznej, której przyczyny są nieznane. W przebiegu choroby dochodzi do uszkodzenia wielu narządów i tkanek, w tym skóry, stawów, nerek, układu sercowo-naczyniowego, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.

Inne rodzaje zapalenia stawów to twardzina układowa i fibromialgia.

6. Dna moczanowa (artretyzm, skaza moczanowa, podagra)

Dna moczanowa to choroba, której charakterystycznym objawem jest pogrubienie stawu dużego palca u nogi i ograniczeniem jego ruchów. Przyczyną choroby jest nadmiar kwasu moczowego w płynie stawowym.

7. Zapalenie stawów związanie z infekcją

Zapalenie stawów może być powikłaniem po przebytej infekcji. Najczęściej jest to choroba z Lyme (borelioza) i gorączka reumatyczna (najczęściej jest powikłaniem po anginie)

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Monika Majewska