Rozstrzenie oskrzeli - przyczyny, objawy i leczenie

2015-11-30 8:58

Rozstrzenie oskrzeli to choroba, która charakteryzuje się nieprawidłowym poszerzeniem ścian oskrzeli oraz zmianami zapalnymi w ich obrębie. Rozstrzenie oskrzeli to poważna choroba, która może doprowadzić do tzw. serca płucnego i niewydolności krążenia. Jakie są przyczyny i objawy rozstrzenia oskrzeli? Jak przebiega leczenie?

Rozstrzenie oskrzeli - przyczyny, objawy i leczenie
Autor: Thinkstockphotos.com Rozstrzenie oskrzeli - przyczyny, objawy i leczenie

Spis treści

  1. Rozstrzenie oskrzeli - przyczyny
  2. Rozstrzenie oskrzeli - objawy
  3. Rozstrzenie oskrzeli - diagnostyka
  4. Rozstrzenie oskrzeli - leczenie
  5. Rozstrzenie oskrzeli - rokowania

Rozstrzenie oskrzeli to choroba, której istotą jest nieodwracalne, nieprawidłowe poszerzenie ścian oskrzeli, do którego dochodzi w wyniku uszkodzenia ich struktury.

W prawidłowych warunkach drogi oddechowe wytwarzają niewielką ilość śluzu, którego zadaniem jest zatrzymanie mikroorganizmów przedostających się do płuc. Śluz ten wraz z chorobotwórczymi drobnoustrojami jest następnie przenoszony do gardła i usuwany z dróg oddechowych, aby zapobiec infekcji. Jednak w niektórych przypadkach śluz gromadzi się w drogach oddechowych, w wyniku czego dochodzi do namnażania się patogenów, a dalej do rozwoju stanu zapalnego, uszkodzenia struktury ścian oskrzeli i ich rozstrzenia.

Rozstrzenie oskrzeli - przyczyny

Rozstrzenie oskrzeli może się rozwinąć w przebiegu chorób wrodzonych, takich jak, np. mukowiscydoza, nieprawidłowa budowa rzęsek (pierwotna dyskineza rzęsek - PCD), pierwotne niedobory odporności.

Rozstrzenie oskrzeli może być też następstwem ciężkich zakażeń dróg oddechowych - zwłaszcza gruźlicy, odry, krztuśca, a także powikłaniem grypy. Ryzyko rozwoju tej choroby jest wysokie również u osób, które zmagają się z POChP, ciężką astmą lub śródmiąższową chorobą płuc.

Rozstrzenie oskrzeli może wystąpić u osób z chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak nabyte niedobory odporności (np. AIDS), choroby tkanki łącznej, nieswoiste zapalenia jelit.

Wśród innych przyczyn rozstrzenia oskrzeli wymienia się ciało obce lub guz w drogach oddechowych, refluks żołądkowo-przełykowy i wdychanie toksycznych gazów lub substancji drażniących (w tym wieloletnie palenie papierosów).

Rozstrzenie oskrzeli - objawy

  • przewlekły kaszel
  • duszność
  • ból w klatce piersiowej
  • pogorszenie tolerancji wysiłku
  • wykrztuszanie nadmiernej ilości plwociny, która zwykle ma żółty kolor
  • krwioplucie, zwykle spowodowane uszkodzeniem zmienionej zapalnie błony śluzowej
  • powtarzające się infekcje dróg oddechowych i płuc, którym towarzyszą objawy, takie jak gorączka, ogólne zmęczenie, utrata masy ciała
  • palce pałeczkowate
        Ważne

        Rozstrzenie oskrzeli może doprowadzić do serca płucnego

        Dla rozstrzenia oskrzeli charakterystyczny jest przewlekły kaszel, który doprowadza do zmiany ciśnień w drogach oddechowych, co obciąża układ krążenia. W konsekwencji może dojść do rozwoju tzw. zespołu serca płucnego, czyli do przerostu i powiększenia prawej komory mięśnia sercowego, czego konsekwencją może być niewydolność krążenia.

        Rozstrzenie oskrzeli - diagnostyka

        • wywiad - lekarz pyta chorego o przebyte w dzieciństwie lub młodości choroby układu oddechowego, np. zapalenie płuc, oskrzeli
        • osłuchanie pacjenta - w przypadku rozstrzenia oskrzeli słychać trzeszczenia, rzężenia, furczenia i świsty
        • bronchoskopia - w jej czasie można pobrać materiał do badania mikrobiologicznego i histopatologicznego
        • tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (TKWR)

        Dodatkowo, w zależności od objawów, lekarz może zlecić np. RTG zatok obocznych nosa, posiewy plwociny czy wydzieliny oskrzelowej w kierunku grzybów, prątków gruźlicy, oznaczenie czynnika reumatoidalnego, by znaleźć przyczyny choroby.

        Rozstrzenie oskrzeli - leczenie

        Choremu podaje się mukolityki - leki, których zadaniem jest ułatwienie wykrztuszania zalegającej wydzieliny w celu oczyszczenia dróg oddechowych. Terapia obejmuje także leczenie zaostrzeń choroby (podaje się antybiotyki), tlenoterapię i zapobieganie zakażeniom (m.in. szczepienia przeciwko grypie).

        Leczenie chirurgiczne wykonuje się w wyjątkowych sytuacjach - gdy u chorego dochodzi do częstych nawrotów, które występują mimo prawidłowego leczenia, a także u pacjentów zagrożonych masywnymi krwotokami oraz w przypadkach zlokalizowanych rozstrzeni.

        Rozstrzenie oskrzeli - rokowania

        Naukowcy postanowili określić, jakie są rokowania pacjentów z rozstrzeniem oskrzeli, porównując ich z grupą chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i astmą. Okazało się, że ryzyko zgonu było największe u chorych na POChP, najmniejsze u chorych na astmę, natomiast pośrednie w przypadku rozstrzeni oskrzeli (w okresie obserwacji zmarło 28 proc. chorych z rozstrzeniami oskrzeli, 38 proc. chorych na POChP i 20 proc. chorych na astmę).

        Warto wiedzieć

        Rozstrzeniu oskrzeli można zapobiec

        Szczepienia wieku dziecięcego przeciwko krztuścowi i odrze mogą ochronić przed rozwojem rozstrzenia oskrzeli. Zaleca się także regularne szczepienia przeciwko grypie i pneumokokowemu zapaleniu płuc, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo powikłania choroby z powodu infekcji bakteryjnej.

        Należy także unikać palenia papierosów i wdychania dymu tytoniowego oraz przebywania w zagrzybionych pomieszczeniach.

        Bibliografia:

        Czerniawska J., Hawryłkiewicz, I., Górecka D., Trzydziestoletnia obserwacja chorego na rozstrzenie oskrzeli, "Pneumonologia i Alergologia Polska" 2007, 75