Topinambur (słonecznik bulwiasty) – właściwości

2021-06-24 12:15

Topinambur (słonecznik bulwiasty) to roślina, która ma wyjątkowe właściwości. Można ją stosować w przypadku zaburzeń trawiennych i sercowo-naczyniowych. Jest także sprawdzonym sposobem na odchudzanie. Ponadto, dzięki obecności inuliny, zalecana jest diabetykom, w celu obniżenia poziomu glukozy we krwi. Jakie jeszcze właściwości ma topinambur?

Spis treści

  1. Właściwości lecznicze topinamburu
  2. Wartości odżywcze topinamburu surowego (w 100 g)
  3. Topinambur na odchudzanie
  4. Topinambur - odmiany
  5. Gdzie można kupić topinambur i jaka jest jego cena?
  6. Topinambur w diecie chorych na fenyloketonurię
  7. Sok z topinamburu na hemoroidy i łuszczycę
  8. Topinambur – zastosowanie w kuchni

Topinambur, inaczej słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus L.), karczoch jerozolimski lub ziemna gruszka, to roślina spokrewniona ze słonecznikiem zwyczajnym (obie należą do rodziny astrowatych), która pochodzi z Ameryki Północnej. Uprawiali ją Indianie jeszcze w czasach prekolumbijskich. Europejczycy przekonali się o jej właściwościach dopiero w czasach wielkich odkryć geograficznych. W Polsce topinambur uprawiany był od 1730 roku.

Właściwości lecznicze topinamburu

Topinambur obniża poziom cukru we krwi

Bulwa topinamburu zawiera do 17 proc. inuliny (stanowiącej 75-80 proc. wszystkich węglowodanów) - substancji, która w organizmie przekształca się we fruktozę dobrze tolerowaną przez diabetyków. Inulina pomaga w normalizowaniu glikemii w przebiegu cukrzycy typu 2, a także zmniejszania insulinooporność.

Topinambur uprawiali Indianie z plemienia Topinamboore – stąd nazwa rośliny

Topinambur obniża cholesterol i reguluje ciśnienie

Zawarta w bulwach topinamburu inulina obniża także poziom "złego" cholesterolu LDL w organizmie, a tym samym zapobiega rozwojowi miażdżycy. Topinambur reguluje również ciśnienie tętnicze, a to m.in. dzięki sporej zawartości potasu.

Topinambur a rak

Ze wstępnych badań wynika, że wyizolowane ze słonecznika bulwiastego seskwiterpeny laktonowe mają działanie cytotoksyczne na dwie linie komórkowe raka sutka.

Działanie przeciwnowotworowe wykazują także białka wyizolowane z bulw topinamburu.

Topinambur reguluje pracę układu pokarmowego

Zawarta w słoneczniku bulwiastym inulina jest pożywką dla rozwoju mikroflory bakteryjnej, umożliwiającej prawidłowe trawienie w jelicie.

Poza tym inulina pobudza perystaltykę jelit, dzięki czemu pomaga pozbyć się zaparć i zapobiega ich powstawaniu. Ułatwia także przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu.

Topinambur może zapobiec chorobom jelita grubego

Dieta bogata w inulinę, czyli m.in. w topinambur, przyczynia się do eliminacji bakterii chorobotwórczych, które wywołują biegunki i zapalenie jelita grubego. W konsekwencji może zapobiec polipom i owrzodzeniom, które mogą zapoczątkować choroby nowotworowe.

Ponadto topinambur wspomaga odporność, działa osłaniająco na wątrobę i zapobiega zakażeniom dróg moczowych

Topinambur oczyszcza organizm

Inulina, w połączeniu z pektynami i błonnikiem, oczyszcza organizm, wiążąc szkodliwe związki i przyspiesza ich wydalanie, w związku z tym topinambur bierze udział w detoksykacji organizmu.

Poza tym spożywanie bulw topinamburu ułatwia usuwanie alkoholu z krwi.

Topinambur wspomaga pracę układu nerwowego

Topinambur zawiera magnez i witaminy z grupy B (w sporych ilościach zwłaszcza niacynę - witaminę B3), które wspomagają pracę układu nerwowego, m.in. działają przeciwstresowo oraz podnoszą zdolność koncentracji psychicznej.

Wartości odżywcze topinamburu surowego (w 100 g)

Wartość energetyczna 73 kcal
Białko ogółem 2 g
Tłuszcz 0,01 g
Węglowodany 17,44 g (w tym cukry proste 9.60)
Błonnik 1,6 g
Witaminy
Witamina C 4 mg
Tiamina 0,200 mg
Ryboflawina 0,060 mg
Niacyna 1,300 mg
Witamina B6 0,077 mg
Kwas foliowy 13 µg
Witamina A 20 IU
Witamina E 0,19 mg
Witamina K 0,1 µg
Minerały
Wapń 14 mg
Żelazo 3,40 mg
Magnez 17 mg
Fosfor 78 mg
Potas 429 mg
Sód 4 mg
Cynk 0,12 mg

Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference

Topinambur na odchudzanie

Topinambur jest polecany osobom zmagającym się z nadwagą i otyłością. Bulwy tej rośliny zawierają błonnik, który pęcznieje w żołądku, na długo dając uczucie sytości.

Topinambur - odmiany

W Polsce uprawia się dwie odmiany słonecznika bulwiastego:

  • Albik - o białych, maczugowatych bulwach,
  • Rubik, która ma nieregularne, owalne, fioletowe bulwy.

Poza tym na świecie uprawia się m.in. odmianę:

  • Fuseau o wydłużonych, gładkich i białych bulwach,
  • Golden Nugget o bulwach stożkowatych, przypominających marchew,
  • oraz Boston Red o bulwach dużych i czerwonawych.
Polecamy
jesz co lubisz kulinaria

Autor: Time S.A

Zbilansowane dieta to klucz do zdrowia i lepszego samopoczucia. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online Poradnika Zdrowie. Wybieraj spośród tysięcy przepisów na zdrowe i smaczne dania z wykorzystaniem dobrodziejstw natury. Ciesz się indywidualnie dobranym menu, stałym kontaktem z dietetykiem i wieloma innymi funkcjonalnościami już dziś!

Gdzie można kupić topinambur i jaka jest jego cena?

Topinambur można kupić na straganach (cena - około 3 zł/kg), w sklepach internetowych (około 6 zł/kg), a także delikatesach (około 25 zł/kg).

Topinambur w diecie chorych na fenyloketonurię

Słonecznik bulwiasty można włączyć do diety chorych na fenyloketonurię, ze względu na brak fenyloalaniny i tyrozyny w składzie aminokwasowym białka tej rośliny.

Sok z topinamburu na hemoroidy i łuszczycę

Sok otrzymany z bulw może być stosowany w:

Topinambur – zastosowanie w kuchni

Bulwy topinamburu są soczyste i mają delikatny, słodki, orzechowy smak, przypominający karczochy i orzechy brazylijskie.

Bulwy można spożywać po ugotowaniu, pieczeniu, blanszowaniu lub smażeniu, a także surowe, np. pokrojone w plastry. Stanowią także dodatek do sałatek. Można je również serwować marynowane, kiszone oraz zapiekane z serem cheddar.

We Włoszech i Francji bulwy używa się do przygotowywania zup, delikatnych frytek i chipsów.

Czytaj też: