Latoterapia z warzyw i owoców
W sezonowych warzywach i owocach wszystkie substancje odżywcze są w idealnych proporcjach. Co więcej, działają synergicznie, czyli wzajemnie się wspierają, korzystnie wpływając na procesy zachodzące w organizmie. Dlatego korzystajmy latem z bogactwa świeżych warzyw i owoców.
Spis treści
Lekarze i dietetycy wciąż powtarzają: Jedz 5 razy dziennie warzywa i owoce. Zastosowanie się do tej rady to prosty sposób na zachowanie zdrowia i urody. Wszak świeże, bo krajowe, owoce i warzywa tak apetycznie wyglądają na straganach, że trudno im się oprzeć. Kuszą zmysły barwą, aromatem, obietnicą rozkoszy na podniebieniu. A rozum podpowiada, że nigdy nie będą już tak smaczne i wartościowe, jak latem. Niektóre po prostu znikną ze sklepów. Nie będzie już świeżych czereśni, malin, papierówek ani zielonego groszku w strąkach czy botwiny, kiedy sezon na nie przeminie. A pomidory i ogórki stracą swój smak. Latem warto zatem najeść się warzyw i owoców „na zapas”, zwłaszcza że teraz są najbogatsze w substancje odżywcze.
Żywność niczym lekarstwo
Sposób odżywiania może poprawić stan zdrowia lub wręcz przeciwnie – pogorszyć. Warto wziąć to pod uwagę i wzbogacić dietę w warzywa i owoce, bo dzięki substancjom odżywczym m.in. wzmacniają odporność, działają przeciwzapalnie, przeciwmiażdżycowo, odtruwająco. Zmniejszają też ryzyko nowotworów, wpływają na metabolizm, równowagę kwasowo-zasadową. A przy tym mają dużą gęstość odżywczą, tzn. na jedną kalorię przypada dużo witamin, minerałów i tzw. fitozwiązków. Przez lata uważano, że warzywa i owoce są głównie źródłem witamin, w tym antyoksydantów, takich jak witamina A, E, beta-karoten, składników mineralnych (m.in. żelaza, wapnia, potasu, magnezu) i mikroelementów (np. cynku), wpływających na wiele procesów biologicznych zachodzących w organizmie. Z czasem odkryto, że kryją w sobie różne związki roślinne (pewnie nie wszystkie są już poznane), które mają niebagatelny wpływ na zdrowie, np. flawonoidy, silne antyoksydanty neutralizujące wolne rodniki. Wreszcie bogate są w błonnik, który wpływa na stężenie lipidów we krwi, stabilizuje poziom glukozy, zapobiega magazynowaniu jej w postaci tłuszczu i usprawnia trawienie.
Idealna kompozycja składników odżywczych
W warzywach i owocach wszystkie substancje odżywcze są w idealnych proporcjach. Co więcej, działają synergicznie, czyli wzajemnie się wspierają. To dzięki temu mogą tak korzystnie wpływać na procesy zachodzące w organizmie. Pojedynczy składnik nie ma już takiej mocy oddziaływania. Wykorzystaj więc maksymalnie te cenne dary lata, bo żaden suplement diety ich nie zastąpi. Nie potrafimy odtworzyć kompozycji związków chemicznych znajdujących się np. w jabłku. A gdyby nawet to się udało, to zysk byłby niewielki, bo nie jest ona taka sama w poszczególnych warzywach i owocach. Sięgaj więc po to, co stworzyła mądra matka natura, także dlatego, że unikniesz przedawkowania składników odżywczych, tak jak to się może zdarzyć w przypadku suplementów diety. Więcej bowiem nie zawsze znaczy lepiej. Nadmiar jednego związku chemicznego może spowodować niedobór innego. Czasami zaś prowadzi do uzyskania efektu odwrotnego od zamierzonego, np. zbyt duże dawki beta-karotenu nasilają uszkadzające działanie wolnych rodników zamiast je neutralizować.
Jedz kolorowo
Pigmenty nadające barwę roślinom zaliczane są do cennych dla zdrowia fitozwiązków. Aby żadnego z nich nie zabrakło, jadaj warzywa i owoce ze wszystkich grup kolorystycznych.
Czerwone, np. pomidory czy arbuzy, zwierają likopen, silny antyoksydant, który obniża ryzyko chorób serca i nowotworów. Purpurowoniebieskie, np. borówki, bakłażany, czarne porzeczki, zawierają antocyjany. Uważa się, że m.in. obniżają ryzyko chorób układu krążenia, wpływają na ostrość widzenia, hamują zaburzenia pamięci i funkcji motorycznych. Pomarańczowe i żółte, np. marchew, dynia, morele, obfitują w karotenoidy, w tym beta-karoten i luteinę. Wzmacniają odporność, chronią wzrok i układ krążenia. Zielone, np. szpinak, brokuły, szczypior, bogate są w luteinę i zeaksantynę, które chroniąc oczy przed działaniem promieni UV, zapobiegają m.in. zwyrodnieniu plamki żółtej i zaćmie. Zielone warzywa obfitują również w kwas foliowy korzystnie oddziałujący na układy nerwowy i krążenia.
Myj, zanim zjesz
Na powierzchni warzyw i owoców mogą znajdować się pozostałości po pestycydach, nawozach sztucznych, jaja i larwy owadów oraz bakterie, które są częstą przyczyną bólu brzucha i biegunki. Myj je więc tuż przed spożyciem i osuszaj papierowym ręcznikiem. Wyrzuć te, na których widać pleśń, bo w ich wnętrzu kryją się mykotoksyny, wytwarzane przez grzyby pleśniowe. Nie zapomnij o umyciu rąk przed jedzeniem. To nie słodkie jagody czy soczyste gruszki, ale brudne dłonie bywają przyczyną biegunki. W jej opanowaniu pomogą ci leki z loperamidem, spowalniające perystaltykę jelit i ograniczające liczbę wypróżnień (np. Laremid, Stoperan, Imodium), przejście na lekko strawną dietę i picie dużej ilości napojów. Jeśli jednak dolegliwość jest nasilona, towarzyszy jej gorączka, bóle brzucha, głowy, wymioty, trwa dłużej niż 2 dni, trzeba zgłosić się do lekarza.
